Hoogenkamp Consultancy, Advies en Training

Medische perslucht verontreinigd met water, hoe kun je dat voorkomen?

Medische perslucht verontreinigd met water is een bekend probleem.

In een artikel in de nieuwsbrief van oktober 2015 van de APSF wordt ingegaan op dit probleem.

Tijdens onderhoud in de cytoscoop-ruimte werd water waargenomen in de flowmeter voor medische perslucht. Direct werd de toevoer van de perslucht afgesloten.

Het apparaat is  geïnspecteerd. De verbinding van het apparaat met het leidingssysteem voor medische perslucht werd verbroken. Het bleek dat zelfs de connectoren nat waren (zie ook bijbehorende video’s, klik op het artikel).

Meteen is contact gezocht met de operators verantwoordelijk voor de bereiding van de  perslucht. Daar werd meegedeeld dat de drogers in de installatie vanwege een storing niet goed gewerkt hadden.

Alle apparaten die verbonden waren aan de  perslucht werden afgekoppeld. Gelukkig had deze storing geen nadelige effecten op de patiënten.

Water in de medische perslucht, een bekend probleem!
Water in medische perslucht, een bekend probleem!

Medische perslucht moet voldoen aan de Europese Farmacopee. Het watergehalte in medische perslucht mag niet hoger zijn dan 67 ppm v/v (53 mg/m³). Medisch perslucht wordt bereid uit omgevingslucht. Bij 15°C en 1013 mbar, kan 1 m³ lucht ongeveer 11 gram waterdamp bevatten. Er moet dus bij de bereiding ervan veel water verwijderd worden.

Er zijn een aantal mogelijke oorzaken voor een te hoog watergehalte:

  1. De belangrijkste is wellicht dat de verwijdering van waterdamp in de drogers (zie casus) niet goed functioneert. Als de drogers in het systeem niet goed functioneren kan er doorslag van water zijn, het water blijft dan in de perslucht. Bij  goed functionerende alarmen krijgt de verantwoordelijk technicus een melding via het Gebouw Beheers Systeem (GBS) dat het watergehalte (dauwpunt) te hoog is. Er dient direct actie ondernomen te worden om de falende drogers te herstellen. Hier gaat tijd over heen. Om gedurende het onderzoek en de herstelwerkzaamheden toch in de vraag naar perslucht te kunnen voorzien,  is overschakelen naar een andere bron nodig. Het meest voor de hand liggend is om perslucht uit cilinders te gebruiken. Het systeem voor medisch perslucht dient hiervoor wel geschikt te zijn:
    • er is een reservebron met cilinders voor medische perslucht in het systeem beschikbaar. Deze reservebron kan dan in de vraag naar perslucht voorzien
    • er is een noodaansluiting voor perslucht in het systeem aanwezig. Een cilinderpakket medische perslucht kan op de noodaansluiting aangesloten worden

Voorwaarde is wel dat het leidingsysteem nog niet verontreinigd is met water, zoals in het voorbeeld het geval is. In dat geval is spoelen van het gehele leidingsysteem de enige optie.

Ook kan bekeken worden of zones van kritische afdelingen verontreinigd zijn met water. Als dat niet zo is, is te overwegen om  deze afdelingen via de gasafsluiterkast te voorzien van medische perslucht uit cilinders. In de gasafsluiterkast is daarvoor een noodaansluiting aanwezig.

2. Het niet automatisch drainen van het buffervat. Hierdoor kan er vocht ophopen in dit vat, waardoor het watergehalte in de perslucht te hoog wordt en de drogers  extra belast worden.

3. Lekkage via de pakking in de compressor. Tegenwoordig worden in de gezondheidszorg vaak oliearme/watergesmeerde compressoren toegepast. Hierdoor kan water mogelijk in de perslucht komen.

4. Lekkage in het systeem. Door lekkage bij verbindingen tussen systeemonderdelen, kan door venturiwerking verontreiniging (waterdamp) in de perslucht terechtkomen.

We doen de volgende aanbevelingen:

Ontwerp:

  • Kies voor een systeem met 2 compressoren en een cilinderpakket als reservebron. Dit stelt wel eisen aan de dimensionering van de installatie.
  • Zorg voor een noodaansluiting voor medische perslucht. In geval van nood kan dan een cilinderpakket medisch perslucht aangesloten worden.

Monitoring en alarmering

  • Zorg er voor dat op kritieke plaatsen in de installatie het vochtgehalte/dauwpunt gevolgd wordt.
  • Zorg er voor dat de overschrijding van het vochtgehalte/dauwpunt gealarmeerd is in GBS en dat de verantwoordelijke technicus weet wat hij moet doen.

Inspecties en preventief onderhoud

  • Zorg voor regelmatige inspectie van kritisch onderdelen van het systeem
  • Voer regelmatig een storingsanalyse uit. Als componenten te vaak stuk gaan, neem ze dan op in het preventief onderhoudsprogramma of vervang ze door robuustere onderdelen.
  • Zorg voor adequaat preventief onderhoud .

Wilt u meer informatie over medische perslucht systemen, het voorkomen van waterverontreiniging, het toetsen van het ontwerp van dit soort systemen en aanbevelingen voor preventieve inspecties en onderhoud neem dan contact met me op.